Omzetverantwoording RJ 270 + IFRS 15 + IFRIC 13

Question 1

Geef de definitie van baten

Answer 1

Vermeerderingen van het economisch potentieel gedurende de verslagperiode in de vorm van instroom van nieuwe of verhoging van bestaande activa, dan wel vermindering van vreemd vermogen, een en ander uitmondend in een toename van het eigen vermogen, anders dan door bijdragen van deelhebbers daarin.

Question 2

Welke begrippen omvat de term baten?

Answer 2

• opbrengsten
• overige voordelen
• niet gerealiseerde winsten.

Question 3

Geef de definitie van opbrengsten

Answer 3

Opbrengsten zijn baten die ontstaan bij de uitvoering van de normale activiteiten van een onderneming. Opbrengsten worden met een veelheid van benamingen aangeduid, zoals omzet, honoraria, rente, dividenden, royalty’s en huur.

Question 4

Wat zijn royalty’s

Answer 4

bedragen die in rekening worden gebracht voor het gebruik van bepaalde activa met lange levensduur, zoals octrooien, merken, auteursrechten en / of software.

Question 5

Wat zijn niet gerealiseerde winsten

Answer 5

• die ontstaan uit herwaardering van courante effecten;

- die resulteren uit verhoging van de boekwaarde van activa.

Question 6

Geef de definitie van Lasten

Answer 6

Lasten: zijn verminderingen van het economisch potentieel gedurende de verslagperiode in de vorm van uitstroom of uitputting van activa, dan wel het ontstaan van vreemd vermogen, een en ander uitmondend in afname van het eigen vermogen, anders dan door uitdelingen aan deelhebbers daarin.

Question 7

Welke begrippen omvat de term lasten?

Answer 7

• kosten
• verliezen
• niet gerealiseerde verliezen

Question 8

Geef de definitie van kosten

Answer 8

Kosten zijn lasten die ontstaan bij de uitvoering van de normale activiteiten van de rechtspersoon, zoals de kostprijs van de verkopen, lonen en afschrijvingen.

Question 9

Geef de definitie van verliezen

Answer 9

Verliezen zijn lasten die niet aan de definitie van kosten voldoen. (bijv. lasten die ontstaan uit het afstoten van vaste activa of die voortvloeien uit rampen, zoals brand).

Question 10

Geef de definitie van niet-gerealiseerde winsten

Answer 10

• voortvloeiend uit de verhoging van de koers van een vreemde munteenheid voor de door een onderneming in die munteenheid aangegane verplichtingen

Question 11

Wanneer mogen opbrengsten uit zelfvervaardigde goederen of verkoop van goederen worden verwerkt onder RJ 270?

Answer 11

A) de rechtspersoon heeft alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico’s met betrekking tot de goederen overgedragen aan de koper. Focus ligt op de overdracht van de risico’s en niet de overdracht van eigendom. Bij de overdracht van de economische eigendom, wordt aan voorwaarde A voldaan, men kan nog wel de juridische eigendom hebben;

B) De rechtspersoon behoudt over de verkochte goederen NIET een zodanige voortgezette betrokkenheid, zoals bij de eigenaar, dat hij feitelijk kan blijven beschikken over die goederen en daarmee kan besluiten over de aanwending van die goederen (hij verliest de beschikkingsmacht over de goederen) je kan het artikel niet twee maal verkopen;

C) Het bedrag van de opbrengst kan op betrouwbare wijze worden bepaald, anders kan je niet factureren en weet je ook niet voor hoeveel je de opbrengst moet nemen;

D) Het is waarschijnlijk dat de economische voordelen met betrekking tot de transactie aan de rechtspersoon zullen toevloeien, en je gaat ervan uit dat je geld krijgt, hoeft niet meteen te zijn;

E) De reeds gemaakte kosten en de kosten die nog moeten worden gemaakt met betrekking tot de transactie kunnen op betrouwbare wijze worden bepaald. (als dat niet kan, kan de je kosten ook niet toerekenen aan de opbrengsten, matching, dus wordt het een uitgestelde opbrengst in de overlopende

Question 12

Wanneer mogen opbrengsten uit diensten worden verwerkt onder RJ 270?

Answer 12

Indien het resultaat van een transactie aangaande het verlenen van een dienst betrouwbaar kan worden geschat, dient de opbrengst met betrekking tot die dienst te worden verwerkt naar rato van de verrichte prestaties. Het resultaat kan betrouwbaar worden geschat indien aan alle volgende voorwaarden is voldaan:

 Het bedrag van de opbrengst kan op betrouwbare wijze worden bepaald;

 Het is waarschijnlijk dat de economische voordelen met betrekking tot de transactie aan de rechtspersoon zullen toevloeien;

 De mate waarin de dienstverlening op de balansdatum is verricht kan op betrouwbare wijze worden bepaald; en

 De reeds gemaakte kosten en de kosten die nog moeten worden gemaakt om de dienstverlening te voltooien kunnen op betrouwbare wijze worden bepaald. (als dat niet kan, wordt de opbrengst verantwoord tot een bedrag van de kosten die worden gedekt door die opbrengst)

Question 13

Wanneer mogen opbrengsten uit rente, royalty’s of dividend worden verwerkt onder RJ 270?

Answer 13

• het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen aan de rechtspersoon zullen toevloeien; en
• het mogelijk is de omvang van deze economische voordelen op betrouwbare wijze vast te stellen.

Question 14

Op basis van welke grondslag mogen Royalty opbrengsten worden verwerkt onder RJ 270?

Answer 14

tijdsevenredig rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost;

Question 15

Op basis van welke grondslag mogen renteopbrengsten worden verwerkt onder RJ 270?

Answer 15

volgens het toerekeningsbeginsel in overeenstemming met de inhoud van de overeenkomst;

Question 16

Op basis van welke grondslag mogen divdidend opbrengsten worden verwerkt onder RJ 270?

Answer 16

mogen verwerkt worden indien de rechtspersoon daarop recht heeft verkregen.

Question 17

Geef het 5 stappenplan van opbrengstverantwoording onder IFRS 15.

Answer 17

1. Identificeren van het contract met een klant
2. Identificeren en separeren van de prestatie
3. Bepalen transactieprijs
4. Alloceren van de transactieprijs naar de individuele prestatieverplichtingen
5. Omzet verantwoorden indien zeggenschap en control zijn overgedragen

Question 18

Wat houdt IFRS 15 in essentie in?

Answer 18

Door de transactieprijs te alloceren aan de prestatieverplichtingen (performance obligations) in een contract wordt bereikt dat aan iedere prestatieverplichting een opbrengst wordt toegerekend die overeenkomt met de naar verwachting te ontvangen vergoeding voor het vervullen van de prestatieverplichting. De opbrengsten worden dus toegerekend aan de juiste periode.

Question 19

Hoe worden de transactieprijs bepaald op basis van IFRS 15?

Answer 19

In beginsel wordt de transactieprijs gealloceerd naar rato van de zelfstandige verkoopprijzen van de prestatieverplichtingen. De zelfstandige verkoopprijs is de prijs die een onderneming in rekening zou brengen indien de goederen of diensten separaat aan de klant zouden worden verkocht.

Question 20

Welke methodes beschrijft IFRS 15 voor het schatten van de zelfstandige verkoopprijs?

Answer 20

1. Adjusted market assessrnent approach’. Bij deze rnethode wordt de verkoopprijs geschat op basis van de prijs die een klant naar verwachting zou willen beta len voor de te leveren goederen of diensten in de rnarkt waarin de ondernerning opereert. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gekeken naar de prijzen die een concurrent hanteert voor vergelijkbare goederen of diensten.
2. Expected cost plus a margin approach’. Deze rnethode bepaalt de zelfstandige verkoopprijzen aan de hand van de kosten die een ondernerning verwacht te maken voor het leveren van de goederen of diensten, plus een winstopslag die voor de ondernerning gebruikelijk is.
3. Residual approach’. Bij deze
   rnethode alloceert de ondernerning
   de transactieprijs eerst aan de prestatieverplichtingen waarvan de zelfstandige verkoopprijs wel kan worden bepaald. Vervolgens wordt het restant van de transactieprijs gealloceerd aan de resterende prestatieverplichtingen.

Question 21

Wanneer mag de Residual approach vanuit IFRS 15 voor het schatten van de zelfstandige verkoopprijs louter toegepast worden?

Answer 21

Deze methode mag slechts worden gebruikt in situaties waarin hetzelfde goed of dezelfde dienst aan veel verschillende klanten wordt verkocht tegen zeer verschillende prijzen (te denken valt aan een softwareontwikkelaar die licenties verkoopt tegen uiteenlopende prijzen) of wanneer nieuwe goederen of diensten worden verkocht waarvoor nog geen betrouwbare zelfstandige verkoopprijs is te bepalen (aangezien de goederen of diensten nog niet eerder zelfstandig zijn verkocht).

Question 22

Hoe worden kortingen gealloceerd binnen IFRS 15?

Answer 22

De basisregel is dat de verleende korting naar rato van de zelfstandige verkoopprijzen moet worden toegerekend aan alle prestatieverplichtingen in het contract.

Question 23

Wanneer mag de korting onder IFRS 15 louter gealloceerd worden aan één of enkele prestatieverplichtingen?

Answer 23

• de onderneming alle onderscheidbare (bundels van) goederen en diensten in het contract regelmatig zelfstandig verkoopt; en
• de onderneming tevens regelmatig kortingen verstrekt indien ze enkele van deze onderscheidbare (bundels van) goederen en diensten gezamenlijk verkoopt; en
• de korting in het onderhavige contract substantieel gelijk is aan de korting die wordt verstrekt bij de gezamenlijke verkoop van enkele (bundels van) onderscheidbare goederen en diensten uit dat contract en het volstrekt duidelijk is dat het om dezelfde prestatieverplichtingen gaat.

Question 24

Hoe worden variabele vergoedingen gealloceerd binnen IFRS 15?

Answer 24

Variabele vergoedingen kunnen betrekking hebben op het gehele contract of slechts op een of enkele prestatieverplichting(en) in het contract. Er kan bijvoorbeeld afgesproken zijn dat een onderneming een bonus ontvangt wanneer zij bepaalde goederen voor een afgesproken deadline levert. De te ontvangen bonus moet in dat geval enkel aan de levering van die goederen worden toegerekend en niet aan eventuele andere prestatieverplichtingen in het contract.

Question 25

Geef een toelichting op stap 1 vanuit het stappenplan van IFRS 15

Answer 25

De vraag rijst wanneer sprake is van een contract waarop de bepalingen van lFRS 15 van toepassing zijn. Hiervan is sprake als voldaan wordt aan de volgende vijf criteria:

1. de partijen hebben het contract goedgekeurd en hebben zich gecommitteerd aan hun verplichtingen;
2. de onderneming kan de rechten
   van iedere partij ten aanzien van
   de te leveren goederen of diensten identificeren;
3. de onderneming kan de betalingscondities voor de te leveren goederen of diensten identificeren;
4. het contract heeft economische betekenis; en
5. het is waarschijnlijk dat de onderneming de vergoeding zal innen in ruil voor de te leveren goederen of diensten aan de klant.

Question 26

Geef een toelichting op stap 2 vanuit het stappenplan van IFRS 15

Answer 26

Een onderneming kan zich verplichten tot de levering van verschillende goederen of diensten in een contract. In dat geval moet worden vastgesteld of, en
zo ja, welke goederen of diensten een prestatieverplichting bevatten (of ze onderscheidbaar (‘distinct’) zijn)? Daarvan is sprake als

(1) de klant de voordelen van de goederen of diensten zelfstandig kan benutten (dan wel gezamenlijk met middelen die de klant ter beschikking staan) en
(2) de goederen of diensten onderscheidbaar zijn van de overige afspraken binnen de context van het contract.

Question 27

Geef een toelichting op stap 3 vanuit het stappenplan van IFRS 15

Answer 27

1. Adjusted market assessrnent approach’. Bij deze rnethode wordt de verkoopprijs geschat op basis van de prijs die een klant naar verwachting zou willen beta len voor de te leveren goederen of diensten in de rnarkt waarin de ondernerning opereert. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gekeken naar de prijzen die een concurrent hanteert voor vergelijkbare goederen of diensten.
2. Expected cost plus a margin approach’. Deze rnethode bepaalt de zelfstandige verkoopprijzen aan de hand van de kosten die een ondernerning verwacht te maken voor het leveren van de goederen of diensten, plus een winstopslag die voor de ondernerning gebruikelijk is.
3. Residual approach’. Bij deze
   rnethode alloceert de ondernerning
   de transactieprijs eerst aan de prestatieverplichtingen waarvan de zelfstandige verkoopprijs wel kan worden bepaald. Vervolgens wordt het restant van de transactieprijs gealloceerd aan de resterende prestatieverplichtingen.

Question 28

Geef een toelichting op stap 4 vanuit het stappenplan van IFRS 15

Answer 28

Deze sta p veronderstelt het bestaan
van meer dan een prestatieverplichting
in een contra et (zie figuur 1 ). De totale transactieprijs wordt gealloceerd aan
de prestatieverplichtingen middels een methodiek gebaseerd op de relatieve zelfstandige verkoopprijzen van de prestatieverplichtingen. Deze methodiek maakt zoveel als mogelijk gebruik van waar te nemen verkoopprijzen van het goed of de dienst. lndien deze niet beschikbaar zijn, dan moeten deze worden geschat.

Question 29

Geef een toelichting op stap 5 vanuit het stappenplan van IFRS 15

Answer 29

De onderneming verantwoordt opbrengsten wanneer zij de prestatieverplichting vervult door goederen of diensten over te d ragen aan de klant. Het moment van overdracht is:

1. over een periode (over time); of
2. op een moment in de tijd (at a period of time)

Het eerste patroon is vergelijkbaar met
de huidige opbrengstverantwoording
na ar rato van de verrichte prestaties1 .
Het tweede patroon is vergelijkbaar met de huidige opbrengstverantwoording bij verkoop van goederen 2• IFRS 15 bevat principes voor de bepaling van het moment van overdracht van beschikkingsmacht van goederen of diensten aan de klant.

Question 30

Geef 3 voorbeelden van over a period of time

Answer 30

1. De klant ontvangt en consumeert simultaan alle voordelen van de prestatie door de onderneming over de periode dat de onderneming presteert
2. De prestatie door de onderneming creëert of verbetert een actief waarover de klant beschikkingsmacht heeft
3. De onderneming creëert een actief zonder alternatief nut voor de onderneming; en
   • De onderneming heeft recht
   tot betaling voor reeds verrichte prestaties

Question 31

Mag je bij aanbetalingen direct als omzet verantwoorden?

Answer 31

Nee, geen recht of risico overgedragen namelijk.

Question 32

Mag je bij consignatie bij partners in de keten direct als omzet verantwoorden?

Answer 32

Geen omzet verantwoording, zolang die partners het recht hebben om het goed terug te geven.

Question 33

Mag een afvalverwerker omzet verwerken?

Answer 33

Nee, geen omzet genereren want er staat geen tegenprestatie tegen want alles wordt 1 op 1 doorbelast.

Question 34

Hoe verantwoordt een verzekeringsmaatschappij zijn omzet?

Answer 34

Verzekeringsmaatschappij betreft feitelijk een doorgeefluik, derhalve mag hij enkel het surplus (zijnde de provisies) verantwoorden als netto omzet.

Question 35

Wanneer mogen installatiewerkzaamheden als opbrengst worden genoten onder Rj 270?

Answer 35

1. Indien bijkomstig bij verkoop –> opbrengsten op moment van verkoop.
2. Anders: op basis van mate waarin de prestatie is geleverd
   - beoordeling uitgevoerde werkzaamheden
   - % van totaal
   - gemaakte kosten/ totaal geschatte kosten.

Question 36

Wanneer mogen opleidingsopbrengsten worden genoten onder Rj 270?

Answer 36

Naar Rato van Voortgang opleiding

Question 37

Wanneer mogen garantieopbrengsten worden genoten onder Rj 270?

Answer 37

1. gebruikelijke garanties = voorziening vormen zoals onder RJ 252.
2. deel dat uitgaat boven normale garantie: naar rato van dienstverlening.

Question 38

Wanneer mogen retouren worden genoten onder Rj 270?

Answer 38

Voorziening voor verwachte retouren.

Question 39

Wanneer mogen garantieopbrengsten worden genoten onder IFRS 15?

Answer 39

Geen afzonderlijke prestatieverplichting want is deel van de toekennen van componenten binnen het contract en is dus al verwerkt in 5 stappenplan.

Question 40

Wanneer mogen retouren worden genoten onder IFRS 15?

Answer 40

Wanneer er sprake is van overdracht van control dan de opbrengsten verwerken voor goederen die naar verwachting niet terug worden gestuurd.

Question 41

Hoe moeten directe verkoopkosten worden verwerkt onder IFRS 15?

Answer 41

Directe verkoopkosten (bijvoorbeeld provisies) veelal ten laste van het resultaat moeten worden gebracht in de periode van afsluiten van het contract, ook als de opbrengsten pas in een latere periode worden verantwoord. Kosten ter verwerving van een contract mogen namelijk niet worden geactiveerd en opbrengsten worden pas verwerkt bij de overdracht van het te leveren actief;

Question 42

Geef een korte toelichting inzake het principaal-agent probleem onder IFRS 15 (revenue recognition).

Answer 42

Een andere partij kan betrokken zijn bij het leve ren van goederen of diensten doar een onderneming aan een klant. In dat geval moet de onderneming vaststellen
of de aard van de belofte is om zelf de gespecificeerde goederen en diensten te leveren of dat zij geregeld heeft dat de gespecificeerde goederen of diensten doar een andere partij worden geleverd. In het eerste geval treedt de onderneming op als principaal. In het tweede geval treedt de onderneming op als agent.
Deze beoordeling is onderdeel van het identificeren van prestatieverplichtingen in een contract (stap 2).

Question 43

Hoe bepaald een onderneming de aard van de toezegging als het gaat om agent-principaal onder IFRS 15

Answer 43

• de gespecificeerde goederen of diensten te bepalen die aan de klant zullen worden geleverd; en
• te bepalen of de onderneming de beschikkingsmacht heeft over ieder goed of iedere dienst voordat het goed of de dienst wordt overgedragen aan de klant.

Question 44

Wanneer is een onderneming onder IFRS 15 principaal

Answer 44

Een onderneming is onder IFRS 15 een principaal als het beschikkingsmacht heeft over een goed of dienst voordat het goed of de dienst wordt overgedragen aan de klant.

Question 45

Welke indicatoren bestaan er onder IFRS 15 t.a.v. de beschikkingsmacht bij overdracht goederen?

Answer 45

• de onderneming is primair verantwoordelijk voor het vervullen van de toezegging om een gespecificeerd goed of een gespecificeerde dienst te leveren;

• de onderneming heeft voorraadrisico over een gespecificeerd goed of een gespecificeerde di enst voordat deze wordt overgedragen of nadat de beschikkingsmacht is overgedragen
(bijvoorbeeld als gevolg van een recht op retour); en

• de onderneming heeft discretie
bij het vaststellen van de prijzen
voor een gespecifieerd goed of een gespecificeerde dienst.

Question 46

Is het kredietrisico nog een indicator voor de beschikkingsmacht onder IFRS 15 en waarom (niet) ?

Answer 46

In IFRS 15 is niet langer het kredietrisico als indicator opgenomen voor het optreden als principaal. Dat is wel een indicator onder IAS 18. Reden is dat het kredietrisico niets zegt over de vraag of een onderneming wel of geen beschikkingsmacht heeft over een goed of dienst voordat het goed of
de dienst wordt overgedragen aan de klant.

Question 47

Wat houdt een klantenloyaliteitsprogramma onder IFRIC 13 in?

Answer 47

Dit zijn regelingen waarbij een onderneming als onderdeel van een verkoop­transactie (verkoop van goederen of diensten) toekennin­gen (spaarpunten e.d.) verstrekt aan haar klanten, waarbij deze toekenningen (hierna aangeduid met “spaarpunten”) in de toekomst kunnen worden omgezet in een beloning (zoals kortingen of gratis goederen of diensten). Een aantal (landelijke) voorbeelden zijn FreeBees, Airmiles en Shell­zegels

Question 48

Welke twee mogelijke varianten kent klantenloyaliteitsprogramma onder IFRIC 13?

Answer 48

1) toerekenen van een deel van de totale verkoopopbrengst van een transactie aan de toekenning van de spaar­punten, die samenhangt met deze verkoop. Dit deel van de verkoopopbrengst dient als overlopende post in de balans te worden verwerkt. Deze optie sluit aan op IAS 18.13 waarin is opgenomen dat afzonderlijk identificeer­bare componenten van een transactie (waaronder bij­voorbeeld bedragen voor toekomstige service) ook als zodanig moeten worden verwerkt wanneer dit in over­eenstemming is met de inhoud van de desbetreffende transactie. (= bruto verkoopopbrengst)
2) het opnemen van een voorziening ter hoogte van de verwachte toekomstige kosten voor verzilvering van de spaarpunten. Deze optie is ontleend aan IAS 18.19 waarin is bepaald dat kosten die samenhangen met een verkoop (inclusief nog te maken kosten) gelijktijdig met de gerelateerde opbrengst moeten worden verwerkt.

Question 49

Welk bedrag moet worden toegerekend aan de spaar­punten (en dus worden gepassiveerd in de balans) onder IFRIC 13?

Answer 49

Het bedrag dat moet worden toegerekend aan de toeken­ning is de reele waarde hiervan, ofwel de waarde waarte­gen de spaarpunten afzonderlijk zouden kunnen worden verkocht. Dit is niet altijd mogelijk. In dergelijke situaties dient de reele waarde van de spaarpunten te worden geschat aan de hand van de waarde die wordt verkregen bij inwisseling van de spaarpunten. Deze waarde wordt verlaagd door reke­ning te houden met:
• de reele waarde van de beloningen/kortingen voor klan­ten die geen spaarpunten hebben verdiend via eerdere aankopen;
• het deel van de spaarpunten dat naar verwachting niet wordt verzilverd door klanten.

Question 50

Wanneer moet de opbrengst van spaarpunten worden verwerkt onder IFRIC 13?

Answer 50

De in de balans verwerkte opbrengst gerelateerd aan de toegekende spaarpunten dient alsnog in de winst-en-ver­liesrekening te worden verwerkt, wanneer de toekenningen worden verzilverd (en derhalve is voldaan aan de verplich­ting tot het verstrekken van de beloning).

Question 51

Hoe moet de opbrengst worden bepaald en verwerkt wanneer de spaarpunten bij een derde worden inge­wisseld (vaak voorkomend bij “coalition database marketing programmes” zoals het Airmiles-programma) onder IFRIC 13?

Answer 51

Wanneer bij de inwisseling van de spaarpunten een derde partij betrokken is, dient de initiele verkoper (ofwel de ver­koper van de producten of diensten waar de punten op worden verstrekt) vast te stellen of de verkoopopbrengst die is toegerekend aan de toekenning van de spaarpunten, wordt ge’i’nd in eigen beheer (als principaal) of namens een derde (als agent).

1. Wanneer de verkoper optreedt als principaal, dan dient ver­werking plaats te vinden in overeenstemming met hetgeen in de voorgaande twee paragrafen is beschreven.
2. Als de initiele verkoper als agent optreedt, dan dient deze verkoper
   • de omvang te bepalen van de aan de spaarpunten toe­gerekende verkoopopbrengst die hij zelf mag hauden
   (ofwel het verschil tussen de totaal toegerekende ver­koopopbrengst en de verkoopopbrengst die moet worden afgedragen aan de derde);
   • dit bedrag (de commissie) als opbrengst te verwerken, wanneer de derde partij verplicht wordt om de beloning uit te keren en daarmee recht heeft op ontvangst van zijn deel van de vergoeding. Hiervan kan uiteraard al sprake zijn bij het verstrekken van de spaarpunten.

Question 52

Wat gebeurt er wanneer de kosten van spaarpunten van de uiteindelijk verstrekte beloning de opbrengst (ofwel het toegereken­de deel van de totale verkoopprijs) overschrijden onder IFRIC 13?

Answer 52

IFRIC 13 bepaalt dat in dergelijke situaties sprake is van een verlieslatend contract. In overeenstemming met IAS 37 dient de aanvul­lende verplichting ten laste van het resultaat te worden ver­werkt.