Blok2A

Question 1

Wat is trilhaarepitheel, waar zit het en wat doet het?

Answer 1

Trilhaarepitheel is het bekledingslaagje aan de binnenzijde van de hogere luchtwegen dat bestaat uit trilharen, kleine uitsteekseltjes die met een regelmatige golfslag slijm met ongerechtigheden uit de lucht richting mondholte transporteren.

Question 2

Wat is de zin van hoesten?

Answer 2

Het vrijmaken van de luchtwegen en het omhoog brengen van sputum.

Question 3

Wat is dyspneu en waar kan dit op duiden?

Answer 3

Dyspnoe is een onaangenaam gevoel van kortademigheid en benauwdheid; duidt op
• ernstige longaandoening
• hartfalen
• anemie
• nierinsufficiëntie
• aandoening van het centrale zenuwstelsel of
• hyperventileren.

Question 4

Scherpe pijn die verergert door diep ademhalen en afneemt door de borstwand stil te houden, komt typisch voor bij?

Answer 4

Pleura-aandoeningen, zoals pleuritis of pleuraprikkeling bij een longinfarct.

Question 5

Wat is wheezing en wat is de meest voorkomende oorzaak?

Answer 5

Wheezing betekent piepende ademhaling, het is een fluitend geluid dat optreedt wanneer de lagere luchtwegen worden vernauwd, meestal bij astma

Question 6

Wat is hemoptoë?

Answer 6

Het ophoesten van (schuimend) bloed uit de luchtwegen.

Question 7

Welke groep patiënten met hemoptoë worden op wat gescreend?

Answer 7

Rokers die ouder zijn dan 40 jaar worden op longkanker gescreend.

Question 8

Wat zijn de symptomen van bronchitis?

Answer 8

In het begin als van verkoudheid, later met hoesten, koorts, sputum en wheezing.

Question 9

Welk deel van de longen is ontstoken bij een pneumonie?

Answer 9

De alveoli (longblaasjes).

Question 10

Wat is een aspiratiepneumonie?

Answer 10

Longontsteking door het inademen van deeltjes (voedsel of braaksel) uit de mond.

Question 11

Noem 2 risicogroepen voor een banale pneumonie.

Answer 11

Zuigelingen en hoogbejaarden.

Question 12

Wat is Legionella en hoe wordt die verspreid?

Answer 12

Legionella of veteranenziekte is een vorm van longontsteking door de legionellabacterie, die zich verspreid via airco of waterleiding.

Question 13

Wat is een bacteriële superinfectie?

Answer 13

Een bacteriële infectie die een longontsteking veroorzaakt nadat een virusinfectie het slijmvlies van de luchtwegen heeft beschadigd.

Question 14

Welke factoren kunnen een astma-aanval uitlokken?

Answer 14

Allergenen, stress, inspanning, kou, angst, sigarettenrook.

Question 15

Noem tenminste 3 maatregelen om astma te vermijden.

Answer 15

Allergenen verminderen (geen huisdieren, geen vaste vloerbedekking)

1. zorgen voor lage luchtvochtigheid
2. nat afnemen
3. speciale matras- en kussenhoezen
4. niet roken
5. koude lucht
6. extreme inspanning vermijden.

Question 16

Welke 2 groepen geneesmiddelen tegen astma ken je?

Answer 16

Ontstekingsremmers en bronchodilatatoren.

Question 17

Wanneer is medisch ingrijpen bij een astma-aanval geïndiceerd?

Answer 17

Bij een aanval langer dan 15 minuten of die alleen maar verergert.

Question 18

Wat is het essentiële verschil tussen astma en COPD?

Answer 18

Astma is reversibel, COPD is irreversibel.

Question 19

Wat is longemfyseem?

Answer 19

Een aandoening die longblaasjes aantast, waardoor het beschikbare oppervlak om zuurstof en CO2 uit te wisselen drastisch afneemt. Er treedt ook obstructie van de bronchioli op.

Question 20

Wat is de belangrijkste behandelmaatregel voor COPD?

Answer 20

Stoppen met roken.

Question 21

Bij 1% van de ziekenhuispatiënten komt longembolie voor. Noem minstens 3 oorzaken hiervoor.

Answer 21

1. Bedlegerigheid
2. Uitdroging
3. complicaties van andere ziekten of behandelingen
4. hoge leeftijd.

Question 22

Noem 3 manieren waarop het lichaam geïnhaleerde deeltjes verwijdert.

Answer 22

1. Omgeven met slijm en ophoesten
2. naar buiten werken d.m.v. trilharen
3. opeten door macrofagen.

Question 23

Lopen kinderen van een schoolgebouw waarin asbest verwerkt is extra gevaar? Waarom wel of niet? Welk eventueel gevaar?

Answer 23

Nee, ze lopen geen gevaar, want asbest moet tot gruis zijn gebroken om het te kunnen inhaleren. Het gevaar van asbest inhaleren is het risico op asbestose of mesothelioom, een dodelijke vorm van kanker die zich pas na tientallen jaren kan manifesteren.

Question 24

Wat is en hoe ontstaat longfibrose?

Answer 24

Fibrose is littekenvorming in het longweefsel dat ontstaat na chronische ontstekingsreacties door bijvoorbeeld auto-immuunziekten, na recidiverende infecties, door chronische inhalatie van stof en na bestraling.

Question 25

Wat is sarcoïdose?

Answer 25

Sarcoïdose, (= ziekte van Besnier-Boeck) is een chronische ziekte met onbekende oorzaak en verloop. Meestal zijn de longen aangetast, maar ook andere organen kunnen meedoen. Symptomen kunnen moeheid, hoesten en kortademigheid zijn, maar vaak verloopt de ziekte symptoomloos en wordt hij bij toeval ontdekt op een röntgenfoto. Typerend zijn de zogenaamde granulomen, kleine opeenhopingen van ontstekingscellen in de aangetaste weefsels.

Question 26

Wat wenst iemand je toe met de uitdrukking: ‘krijg de pleuris’? Beschrijf de symptomen van dit ziektebeeld.

Answer 26

Pleuritis, een ontsteking van longvliezen die zich uit met koorts, pijn op de borst, die vast zit aan de ademhaling, snelle oppervlakkige ademhaling en vocht in de pleuraholte, waardoor benauwdheid ontstaat.

Question 27

Wat is cystische fibrose en welke organen worden vooral aangetast?

Answer 27

Cystische fibrose of taaislijmziekte is een erfelijke aandoening waarbij slijm dat op diverse plaatsen in het lichaam wordt afgescheiden, abnormaal taai is; longen, maagdarmkanaal en lever zijn het meest aangetast.

Question 28

Noem minstens 3 veel voorkomende complicaties bij cystische fibrose.

Answer 28

1. Pneumonie
2. Pneumothorax
3. diabetes mellitus (doordat pancreas niet meer functioneert)
4. levercirrose
5. galstenen.

Question 29

Waarop richt zich de primaire behandeling van cystische fibrose?

Answer 29

Op het voorkomen van afsluiting luchtwegen en het bestrijden van infecties.

Question 30

Welke hartafwijking is het gevolg van ernstig COPD?

Answer 30

Het zogenaamde COR PULMONALE: het hart probeert extra bloed naar de longen te pompen om zo de zuurstofvoorziening weer op peil te brengen; daardoor raakt de rechter ventrikel vergroot en verdikt en ontstaat er uiteindelijk rechtzijdig hartfalen.

Question 31

Wat is ademhalingsinsufficiëntie? Noem minstens 3 oorzaken.

Answer 31

Zuurstofconcentratie in het bloed is gevaarlijk laag en de kooldioxideconcentratie gevaarlijk hoog.
Oorzaken:
1. eindstadium COPD
2. bij ernstige acute longziekte
3. bij overdosis opioïden / alcohol
4. bij obstructie van de luchtwegen
5. verzwakking van de ademhalingsspieren (bij ALS)

Question 32

Welk percentage van alle rokers krijgt longkanker?

Answer 32

10-12%.

Question 33

Wat is het meest voorkomende symptoom van longkanker?

Answer 33

Aanhoudende hoest die verergert, het ophoesten van bloed uit de luchtwegen door het stuk gaan van bloedvaatjes, piepen op de borst.

Question 34

Kleincellig longcarcinoom is de kwaadaardigste vorm van longkanker. Waarom is dan operatie toch niet zinvol?

Answer 34

Vanwege vroege uitzaaiing naar de lever, hersenen, bijnieren.

Question 35

Wat zijn de functies van het skelet?

Answer 35

• Vorm, stabiliteit, stevigheid en steun: het skelet vormt een stabiel inwendig raamwerk waaraan alle andere delen van het lichaam zijn opgehangen. Het vormt een stevig omhulsel dat vitale en kwetsbare organen beschermt (hersenen, ruggenmerg, hart en longen).
• Beweging: gevarieerde bewegingen zijn mogelijk door de grote onderlinge beweeglijkheid van de botten.
• Weefselvorming: in bepaalde delen van de botten worden bloedcellen aangemaakt.
• Opslag voor mineralen zoals calcium.

Question 36

Hoe vindt botvorming plaats?

Answer 36

Door voortdurende ombouw: de afbraak gebeurt door osteoclasten, de opbouw door osteoblasten, waardoor botten in de loop der jaren volledig opnieuw opgebouwd worden.

Question 37

Beschrijf de onderdelen van een gewricht.

Answer 37

De bolle kop van het ene bot past in een holle kom van het andere bot, beide bedekt door hyalien kraakbeen met een synovia (gewrichtssmeer).
De botten worden bij elkaar gehouden door het capsula articulare (gewrichtskapsel), waarin ligamenten (gewrichtsbanden) lopen, bestaande uit bundels collagene weefsels, die voor meer stevigheid zorgen en voorkomen dat een gewricht in de verkeerde richting beweegt.

Question 38

Beschrijf de opbouw van de wervelkolom.

Answer 38

De wervelkolom bestaat uit
• 33 vertebrae (wervels)
• 7 cervicale (hals)wervels (C1 t/m C7)
• 12 thoracale (borst)wervels (Th1 t/m/ Th12)
• 5 lumbale (lenden)wervels (L1 t/m/ L5)
• 5 sacrale (heiligbeen)wervels (S1 t/m S5) die vergroeid zijn tot sacrum (heiligbeen), staartbeen (os coccygis).
• Tussen de wervels zit de discus intervertebralis (tussenwervelschijf) die uit kraakbeen bestaat met een gelachtige kern, de nucleus pulposus. Deze tussenwervelschijf zorgt voor drukvastheid en vervormbaarheid van de wervelkolom.

Question 39

Beschrijf de functies van het spierstelsel.

Answer 39

• Beweging; spieren laten delen van het lichaam bewegen;
• Lichaamshouding: bewerkstelligen en handhaven die;
• Stevigheid: aan lichaamswanden, bijvoorbeeld rond de buikholte;
• Warmteproductie: actief spierweefsel genereert veel warmte.

Question 40

Wat betekent motorische eenheid en beschrijf deze.

Answer 40

Een motorische voorhoorncel in het ruggenmerg heeft een aantal motorische zenuwvezels (neurieten), die elk met meerdere vertakkingen naar een eigen spiervezel gaan en deze kunnen activeren. Voorhoorncel, neurieten en bijhorende spiervezels vormen samen een motorische eenheid.

Question 41

Wat zijn synergisten en antagonisten?

Answer 41

• Synergisten zijn spieren die bij contractie hetzelfde effect op een gewricht hebben, bijvoorbeeld de verschillende buigspieren van de knie.
• Antagonisten zijn spieren die bij contractie een tegengesteld effect op het gewricht hebben, bijvoorbeeld de strek- en buigspieren van de knie.

Er is vrijwel altijd sprake van spierantagonisme, waarbij zowel de synergisten als de antagonisten contraheren, om zo verfijnde bewegingen mogelijk te maken.

Question 42

Wat zijn flexoren, wat extensoren?

Answer 42

Flexoren zijn spieren die voor buiging van een gewricht zorgen,
extensoren zorgen voor strekking.

Question 43

Wat zijn adductoren en wat abductoren?

Answer 43

Adductoren zijn spieren die een beweging van een ledemaat veroorzaken naar de romp toe, (waardoor je bijv. een krant onder je arm tegen je lichaam kunt houden);
abductoren zorgen voor beweging van de romp zijwaarts naar buiten.

Question 44

Hoe wordt de buikwand gevormd en wat is de functie?

Answer 44

Door 4 buikwandspieren in elkaar gedeeltelijk overlappen. De m. rectus abdominis (rechte buikspier) buigt de wervelkolom naar voren.
De verschillende buikspieren werken synergistisch bij het aanzetten van de buikpers, dragen bij tot stevigheid van de buikwand en beschermen de buikorganen.

Question 45

Welke belangrijkste spieren bewegen het bovenbeen t.o.v. de romp?

Answer 45

• M. gluteus maximus (grote bilspier) strekt het heupgewricht en zorgt voor achterwaarts zwaaien van het bovenbeen.
• M. ileopsoas is de antagonist van de m. gluteus maximus, buigt dus het heupgewricht en laat het bovenbeen voorwaarts zwaaien.

Question 46

Wat is een slijmbeurs en wat is de functie ervan?

Answer 46

Een klein zakje gevuld met slijm, dat als stootkussen/glijbaan onder een pees of tussen bot en gewrichtsband dienst doet.

Question 47

Vanaf welke leeftijd veranderen de weefsels van het bewegingsapparaat door veroudering en wat zijn die veranderingen per weefsel?

Answer 47

Vanaf ongeveer 30 jaar. Botten worden brozer, kraakbeen in gewricht dunner en minder veerkrachtig; bindweefsel in pezen en gewrichtskapsel stijver door verlies elastische vezels; spieratrofie door afname spiervezels; verlies aan snelle spiervezels.

Question 48

Wat zijn de symptomen van een gewrichtsontsteking?

Answer 48

Warmte, roodheid, pijn, zwelling en functiebeperking van het aangedane lichaamsdeel.

Question 49

Wat betekent en hoe ontstaat spierhypertrofie en spieratrofie?

Answer 49

• Spierhypertrofie is een toename van de grootte van de spier door een volumevergroting van de afzonderlijke spiercellen (dus zonder toename van het aantal spiercellen!) als gevolg van krachttraining, waardoor de spier gaat groeien.
• Spieratrofie is het dunner en minder krachtig worden van spieren door langdurige bedrust, inactiviteit (bijv, door gipsverband) of een neurologische aandoening bijv. polyneuropathie.

Question 50

Wat is osteoporose en wat veroorzaakt de verergering ervan bij vrouwen in de menopauze?

Answer 50

Osteoporose is een meestal leeftijdsgebonden afname van de botdichtheid, door een toegenomen afbraak door osteoclasten en een verminderde opbouw door osteoblasten, wat leidt tot afname van botsterkte en een verhoogd risico op botbreuken. Bij vrouwen in de menopauze wordt dit proces versterkt door een tekort aan oestrogeen.

Question 51

Welk type vrouw heeft het meest last van osteoporose?

Answer 51

Blank, mager en lichtgebouwd.

Question 52

Noem minstens 5 risicofactoren voor osteoporose.

Answer 52

1. Familiair voorkomen
2. blanke ras
3. gebruik corticosteroïden
4. vroege menopauze
5. roken
6. alcohol

Question 53

Noem de drie meest voorkomende botfracturen door osteoporose.

Answer 53

Wervel-, heup- en pols-(Colles)fractuur.

Question 54

Welk praktisch advies kun je geven aan een vrouw met osteoporose na de menopauze?

Answer 54

Inname van voldoende calcium, vit. D, voldoende lichaamsbeweging met lopen of springen. Evt. een DEXA laten maken om als uitgangspunt en later als evaluatie te dienen.

Question 55

Noem de drie belangrijkste preventiemaatregelen bij osteoporose.

Answer 55

1. Voldoende calciuminname
2. voldoende bewegen
3. voldoende Vit. D

Question 56

Waardoor leidt intensieve sportbeoefening door vrouwen voor de menopauze juist tot verlaging van botmassa?

Answer 56

Door intensief sporten wordt de productie van oestrogeen door de ovaria onderdrukt.

Question 57

Welk risico lopen mensen met een ernstige bekken- of heupfractuur en welke symptomen duiden hier op?

Answer 57

Er is een risico op longembolie.

Hoesten, pijn op de borst en plotse kortademigheid duiden hierop.

Question 58

Welke 3 genezingsfasen met hun belangrijkste kenmerken kun je noemen na een botfractuur?

Answer 58

1. Ontstekingsfase: duurt weken, met zwelling, verhoogde celactiviteit, pijn, verhoogde bloedtoevoer;
2. Herstelfase: duurt weken tot maanden, met callusvorming die geleidelijk verkalkt na 3 – 6 weken;
3. remodelleringsfase duurt vele maanden, callus wordt vervangen door sterker bot en het teveel aan botweefsel wordt geresorbeerd.

Question 59

Wat wordt verstaan onder een ‘pathologische’ fractuur? Geef voorbeelden.

Answer 59

Fractuur door een onderliggende ziekte,

bijv. door kanker, osteoporose.

Question 60

Wat is het voordeel van een MRI-scan t.o.v. een Röntgenfoto?

Answer 60

Bij MRI-scan worden ook de weke delen goed zichtbaar, bij een Röntgenfoto voornamelijk de botten.

Question 61

Wat is een compressiefractuur, waardoor en waar treedt dit het meest op?

Answer 61

Een inzakkingfractuur door de druk van de zwaartekracht, meestal door osteoporose in de lumbale wervels.

Question 62

Wat is een collumfractuur en waarom is deze zo problematisch?

Answer 62

Heupfractuur waarbij de kop wordt gescheiden van de rest van het dijbeen; de bloedtoevoer naar de kop wordt hierdoor onderbroken waardoor de kop afsterft en inzakt. Het heupgewricht kan dan niet meer functioneren.

Question 63

Wat onderscheidt maligne van benigne tumoren?

Answer 63

Maligne betekent kwaadaardig en kenmerkt zich door invasieve ingroei in allerlei weefsels en door metastasering; benigne betekent goedaardig: een tumor blijft binnen de grenzen het weefsel of een orgaan en verspreid zich niet.

Question 64

Welke 3 symptomen kenmerken artrose?

Answer 64

Pijn, stijfheid en functieverlies.

Question 65

Waarom zijn Röntgenfoto’s niet zo zinvol bij de diagnosestelling van artrose?

Answer 65

Omdat Röntgenfoto’s geen kraakbeenveranderingen laten zien en omdat de ernst van de veranderingen niet correleert met de symptomen.

Question 66

Wat is reumatoïde artritis?

Answer 66

Reumatoïde artritis (reuma) is een ontsteking in het synovium (slijmvlies) van gewrichten, waarbij vaak ook de peesscheden en slijmbeurzen bij betrokken zijn.

Question 67

Welke gewrichten worden het meest door reumatoïde artritis aangetast?

Answer 67

De kleine gewrichten van handen en voeten.

Question 68

Welke organen kunnen ook ontstoken raken bij reumatoïde artritis?

Answer 68

• Longvliezen
• pericard
• slijmvliezen van de ogen

Question 69

Wat is de vermoedelijke oorzaak van reumatoïde artritis?

Answer 69

Auto-immuunreactie.

Question 70

Noem de werking en minstens 3 belangrijke bijwerkingen van corticosteroïden.

Answer 70

Corticosteroïden onderdrukken ontstekingsreacties zoals zwelling en pijn; ook het immuunsysteem wordt onderdrukt; soms is dit de bedoeling (na transplantatie bijvoorbeeld), maar vaker is het een bijwerking; andere bijwerkingen zijn:
•	Hypertensie
•	diabetes mellitus
•	maagzweer
•	staar
•	atrofische huid

Question 71

Wat gebeurt er in het lichaam bij een auto-immuunziekte?

Answer 71

Door het lichaam worden antilichamen of afweercellen geproduceerd die het lichaamseigen weefsel aanvallen. Hierdoor ontstaat schade aan organen en bindweefsel.

Question 72

Wat is L.E.? Noem belangrijke kenmerken.

Answer 72

Lupus Erythematodes is een chronische auto-immuunbindweefselziekte die zich o.a. uit in huidaandoeningen.
Typerend zijn:
• de rode vlindervormige uitslag op wangen en neusrug
• overgevoeligheid voor zonlicht, soms met pleuritis en pericarditis
• gewrichtsontsteking
• mondzweren
• functiestoornis nieren
• en bloedafwijkingen zoals een laag aantal leukocyten, erytrocyten of trombocyten.

Question 73

Wat is het fenomeen van Raynaud en bij welke aandoeningen en medicatie kan dit optreden?

Answer 73

Vingers worden plots bleek en koud, gevoelloos en tintelend; komt voor als reactie op kou of emotie, bij L.E., sclerodermie en reumatoïde artritis, en als reactie op bètablokkers en antimigrainemiddelen.

Question 74

Wat is een contractuur en waardoor kan deze ontstaan?

Answer 74

Dwangstand van een gewricht, bv. na CVA, door sclerodermie, na langdurige immobilisatie van een ledemaat.

Question 75

Waardoor ontstaat jicht en wat zijn de symptomen van een jichtaanval?

Answer 75

Jicht ontstaat door te hoge urinezuurconcentraties in het bloed waardoor uraatkristallen neerslaan in de perifere gewrichten. De acute aanvallen gaan gepaard met hevige pijn en roodheid van het aangetaste gewricht (meestal in de grote teen) met koorts en algehele malaise.

Question 76

Wat zijn de latere gevolgen van jicht?

Answer 76

Destructie van gewrichten, tophi (knobbeltjes met uraatkristallen) in gewrichten, nieren en huid; nierstenen.

Question 77

Welke voedingsmiddelen kunnen jicht verergeren?

Answer 77

Dierlijke eiwitten (vlees, vis, schaaldieren), paddenstoelen, asperges, alcohol.

Question 78

Wat is het carpale tunnelsyndroom, wat zijn symptomen en oorzaken?

Answer 78

Het carpaletunnelsyndroom (CTS) is een aandoening in de pols waarbij de middelste zenuw (nervus medianus) bekneld is. Symptomen zijn gevoelloosheid, tintelingen en pijn in de eerste drie vingers, soms pijn in arm en schouder. Dit ontstaat door overbelasting en overstrekking van de pols.

Question 79

Iemand verstuikt zijn enkel, je ziet geen zwelling of hematoom, hij kan er wel op staan en er voorzichtig mee lopen. Wat is de vermoedelijke schade?

Answer 79

Geen of hoogstens een geringe verrekking van de banden.

Question 80

Wat is de vermoedelijke schade bij zwelling, hematoom en er niet mee kunnen lopen?

Answer 80

Een verrekking en verscheuring van de gewrichtsband met verscheuring van een bloedvat of zelfs een fractuur van een bot.

Question 81

Noem oorzaken van spierkramp bij ouderen en maatregelen om deze te voorkomen.

Answer 81

Onvoldoende doorbloeding naar de beenspieren
en een te laag kaliumgehalte door uitdroging of diuretica.
Adviezen:
• geen lichaamsbeweging direct na het eten
• spieren oprekken voor het slapen gaan
• voldoende drinken van kaliumhoudende dranken (vruchtensappen)
• geen cafeïne
• niet roken

Question 82

Wat zijn de symptomen van fibromyalgie en waardoor wordt het verergerd?

Answer 82

Pijn en stijfheid, erger door stress, vermoeidheid, slecht slapen. Erger door lichamelijke inspanning, chronische blootstelling aan vocht en kou.